Cumulus

I. Yer:

I.a Konum
İstanbul ili sınırları içerisinde Kadıköy İlçesi batı bölgesinde Üsküdar ilçesine komşu bir bölgede

I.b Proje Alanı:
Uzunçayır – Söğütlüçeşme kavşakları arası D100 bağlantı yolunun Kuzeybatı tarafında Hasanpaşa Mahallesi’ne komşu Fikirtepe Mahallesi sınırları içerisinde 3446 Ada 3 Parsel numarasıyla yer almaktadır.

Kuzeydoğuda bulunduğu ada 2. Parsel komşuluğunda, kuzeybatı Akpınar Sokak, güneydoğu Bülbül Sokak, güneybatıda ise Hızırbey Caddesi ile yol ilişkileri olan 9365,80 m2 alana sahip parseldir.

II. Yere Bağlı Önem:

2011 yılında başlayan ada bazında “kentsel dönüşüm” ve buna bağlı en son Aralık 2017 tarihinde güncellenen plan notlarına esas olarak proje önerisi hazırlanmıştır.

Fikirtepe Mahallesi kentsel dönüşüm süreci 2010 başlarından beri gerek dönüşüm modeli gerekse de bununla ilişkili imar koşulları nedeniyle gündemdedir. Yapısal yoğunluk kıstası mimari kurgu, program ve kentsel etki sebebiyle önemlidir. Proje çalışmamızın süreci dahilinde söz konusu yoğunluk ile verili programı sağlamak, kentsel bir bütünün parçası, tamamlayıcısı bir yer bulmak, sürdürülebilir bir mekânsal kurguya ulaşmak, mekânsal planlamayı güncelleyerek gerek bulunduğu yer gerekse de güncel mimari yerleşikliğe dair bir yorum getirebilme gayesi önceliğimiz oldu.

Yoğunluk ve program çeşitliliği mimarinin en tartışılan ve aşması da en kesif konularından biri. Bunun kurgulanması ve hem zamansal hem de işletmesel sürdürülebilirliği için makine işleyişinde bir mimari kurguya ihtiyacımız var. Tasarlanıp kurulduktan sonra kendi kendine devam eden bir tür zemberek yapı kurmamız gerekiyordu.

III. Bağlam:

Proje alanının kuzeybatı tarafında bulunan Akpınar Sokak ve sokağa koşut, kısmen ıslah çalışmaları tamamlanan Kurbağalıdere alanın bu yönüne yaklaşık 40 mt. bir boşluk oluşturmaktadır.

Hızırbey Caddesi proje alanının en işlek ve geniş güzergâhı olup diğer yollardan cadde olmasıyla da ayrılır. Hasanpaşa Mahallesi ve devamında Acıbadem, Koşuyolu gibi daha kuzeydeki muhitlerle ulaşım ve kentsel ilişkiyi sağlayan Hızırbey Caddesi, Fikirtepe Mahallesi’nin diğer tarafı ile bağlantıyı sağlayan bir akstır.
Güneydoğuda bulunan Bülbül Sokak güneyde henüz inşa edilmeyen bir proje ile ortaklık kuracaktır. Ulaşılabildiği kadarıyla, söz konusu proje yaklaşık 20 mt seviyelerinde yüksek bir platform ve bunun da üzerinde gabarisini 80 mt. de tutan bloklardan oluşmaktadır.
Proje alanının güneydoğu tarafı aynı zamanda D100 bağlantı otoyolu ve yeni inşa edilen henüz işlemeye başlamayan, Fikirtepe Mahallesi’nin diğer tarafına direkt ulaşım sağlayan bir köprüyol (viyadük) vardır. Aradaki proje alanına rağmen görsel ve otoyol gürültüsü olarak dikkate alınmalıdır.

Proje alanının Hızırbey Caddesi ile Bülbül Sokak kesişimi karşı köşesinde V. Murat’ın zamanında oldukça geniş bir alana yayılan av köşkü Kurbağalıdere Köşkü’nün orijinal bahçe kapısı bulunmaktadır. Bu bahçe kapısının taştan örülmüş çerçevesi günümüze gelebilmiştir. 1998 yılında, kaybolan ahşap kapı kanatlarının yerine duvar örülmüş ve burası çeşme haline getirilmiştir. Rivayet odur ki; 1950 li yıllara kadar bu bahçe kapısının arka taraflarında güreş müsabakaları yapılırmış. İETT deposunun bulunduğu yere de burada bulunan ulu çınarlardan dolayı Çınar Altı denilirmiş. Çınarların altında bir kır kahvesi bulunur, alanda da orta oyunu, cambaz gösterileri yapılırmış.

Kuzeybatı tarafında yaklaşık 200m mt. mesafede Hasanpaşa Gazhanesi bulunmaktadır. 1892 yılında üretime başlayıp 1993 yılında faaliyetini sonlandıran gazhane bir endüstri mirası olarak 25 yıldır muhtelif programlar ile kent yaşamına katılmayı bekledi ve müze, sanat odağı, kent rekreasyon alanı gibi işlevlerle inşa edilmekte ve önümüzdeki 1,2 yıl içerisinde kent yaşamına başka bir kimlikle dahil olacak. Proje alanına yürüme mesafesi ve görsel olarak ilişkilenebildiği bu alan gerek etkileşimi gerekse de kentsel bağlam teşkil etmesi nedeniyle önemli bir veri.

IV. Kentsel Zemin

Karma programı itibariyle bulunduğu yerde kentle kurduğu ilişkinin zemin planı kurgusu ve bu kottaki mekânsal organizasyonu önem teşkil etmektedir. Kamusal, yarı kamusal ve özel mekânların bu düzlemdeki organizasyonu geçirgen, ulaşılabilir ve taşıyabilir özellikte olmalıdır. Ticari ve sosyal ilişkiler ağını bir arada tutabilmek için zemin planının çoğaltmak proje önerisinin ana fikirlerinden biridir. Kentsel sıfır kotu yanı sıra +2.50 kotunda da bir kentsel zemin tasarlanmıştır.

V. Yatay ve Düşey Sirkülasyon

Farklı programların bir aradalığı ve bunlara ulaşım karmaşık bir yatay-düşey ulaşım ilişkisi içermektedir. Bu karmaşıklığı dağınık ve kontrolsüz kılmadan organize etmek için yatayda bir “hub”, bağlantı öbeği kurulmuştur. Yaya ulaşımını temellendiren bu merkeze tanımlı ve sınırlı yer ve güzergahlardan düşey sirkülasyon ilişkileri sağlanmıştır. Farklı yükseklik ve lokasyonlardaki farklı program ulaşımlarına kolay ve tarifli ulaşım sağlanmaya çalışılmıştır.
-2.00 kotunda tasarlanan yatay ilişkilendirme ile kent ile bir ara kesit oluşturulmuş ve özellikle konut ve ofis sistemine belli noktalardan ilişki sağlanarak buradan dağıtımı yapılmıştır.

VI. Yön

Proje alanının güney ve güneydoğusunda oluşabilecek komşu proje haberi ve mesafesinden dolayı yön avantajlarının ve olumsuzluklarının alana özel yeniden ele alınması mecburiyeti doğmuştur.

VII. Manzara / Vista

Proje belli bir yükseklik itibariyle batı, kuzey batı ve güneybatı yönlerinde Marmara Denizi ile İstanbul Boğazı görünümünü sağlamaktadır.

VIII. Program

VIII.a Otel

Otel fonksiyonu alanın kuzeybatı köşesinde konuşlanmıştır. Gerek Hızırbey Caddesi’nin yoğun sirkülasyon özelliği ve baskın ulaşım karakteri nedeniyle gerek kentsel ilişki gerekse de ulaşım yönleri avantajı taşımakta beraber belli bir yükseklik itibariyle tüm manzara yönlerine açıktır. Oda yerleşimleri bu kıstaslar dahilinde oluşturulmuştur. D100 bağlantı otoyolu ve hemen güneye konuşlanacak olası komşu yapı kütlesinden de kaçınmak istedik. Tipolojik verimlilik açısından düşey bir yapı olarak kurgulanmıştır. Özel konaklama birimleri manzaraya açık ve kent yoğunluğundan biraz olsun ırak üst katlarda öbeklenmiş bir ara lounge birimi de ilaveten üst katlarda tasarlanmıştır. Esnek kullanıma imkân veren toplantı ve ek servisleri içermekle beraber fitness, havuz vb. işlevler için sistem içerisinde ayrı bir program olarak kurgulanan “sport” mekanları ile direkt ilişkilendirilmiştir. Lobi zemin planında önerilmiş ve kent ile projenin diğer programları ile etkileşebilen bir perakende artikülasyon olacağı öngörülmüştür. Servis, personel, teknik, hazırlık, mutfak işlevleri bodrum katlarında çözülmüş, 136 standart oda, 10 executive oda, 2 suit oda 1 adet kral dairesi olmak üzere toplam 149 oda / 304 yatak kapasitelidir.

VIII.b Perakende/Ticaret

Ticaret fonksiyonları iki farklı kotta ve birbiri ile ilişkili bir organizasyon oluşturmaktadır. Kent yüzüne bakan, kent ile hem zemin asma kat kullanımlı ticaretler ile sırtında bir üst kotta (+2.50) yer alan ticari birimler ilişikli olmaya, esnek kullanıma müsaittir. +2.50 avlu kotundaki ticari birimler avlu rekreasyonuna dahil olabilen yeme-içme perakende birimler olabileceği gibi kent zemini kotu birimlerle birleşebilir ve çift yüz kullanıma uyarlanabilir.

VIII.c Sport

Proje alanının güney cenahına gelecek komşu proje platform yapısı nedeniyle bu tarafta ve platforma denk gelme ihtimali olan yüksekliklere sport, sağlık işlevi önerilmiştir. Gün ışığı almaktadır. Dışarıdan kullanıcılara zemin kotundan direkt ulaşım sağlandığı gibi otel, konutlar ve ofislerden de kontrollü ve doğrudan ilişki senaryosu kurulmuştur. Bir kapalı ve bir açık havuz ile ilişkilenmiştir.

VIII.d Ofis

Ofis programı gerek bulunduğu yönlerin gün ışığı avantajı gerekse de diğer programların sisteminin dışında kalarak kullanılabilme imkânı nedeniyle projenin doğu, kuzeydoğu, güneydoğu tarafında kurgulanmıştır. Ofislere Bülbül Sokak’tan (1.derece) veya Akpınar sokaklardan -2.00 artikülasyon katı ile kontrollü ulaşılabildiği gibi gene bu kot üzerinden araçla da ulaşılabilmektedir. Ofis araçlarının sistemden çıkmasına müsaade edecek drop-off imkanı ve kapalı otoparka devam etme senaryosu bitişik parsel tarafından sağlanmaktadır. Ofisler work-station alt ölçüleri içerisinde modüle edilen açık/karma ofis organizasyon şemasına müsaittir.

VIII.e Konut

Konutlara ofis ve diğer programlardan ayrı ulaşılabilmektedir. Tüm konut araçlı ulaşımı otopark katından çekirdekler üzerinden yapılabildiği gibi yaya ve kentsel ilişkili ulaşımları işletme ve kontrol mekanizmasını asgari hale getiren tek merkezden, artikülasyon kotundan ulaşılabilirdir. Konutların avlu ile ilişkisi de kurulabildiği gibi sport işlevi dâhilindeki sağlık, havuz gibi programlara da atmosfere çıkmadan, içeriden kontrollü bir şekilde ulaşılabilecektir.
Konutlar 1+1, 2+1, 3+1 ve ilaveten ikinci bir esnek versiyonunu içeren toplam … bağımsız konut birimidir. Farklı kotlardaki konutlar yapı üst örtüsünü kullanım alanına dahil eder ve özel/müşterek kat bahçeleri oluşur. Tahsisli bahçeler kullanıcılar kadar yapı bütününde konsept temasıdır. Konutlar için kullanım alanını, doğal ışığı, bakışı çoğaltır.

IX. Mimari Form

Yakın yapılı çevre ve olası projeler ile yüksek yoğunluklu karma işlevli konvansiyonel yapı formları bir kaç ana karar üzerinden ilerlemekte. Altta toplayıcı ve genelde ticari birimi kapalı bir hacimde toplayan yüksek bir platform ve üzerinde yükselen blok yapı veya bazası ile yükseltisi bir form içerisinde devam eden monoblok yapı etkisi.
Bizim proje önerimiz bir kaç tipolojinin bir aradalığından oluşmakta. Planimetrik olarak oluşturulan avlulu kurgunun, bulunduğu yerin imkan verdiği kentsel çok yönlü sızmalarla parçalanması zeminsel plan şemasını oluşturmakta. Bu avlu sisteminin kentle üçüncü boyutta ilişkilenmesi ve proje kullanıcıları harici kentsel kullanıma da geçiş oluşturması
Kesit itibariyle zemin kullanımları bir platform programını sağlar gibi görünmekle beraber kot kullanımlarını aksaklaştırarak görsel ve nüfus edilebilirliğini arttırıyor, bir dış mekân kurgusu da oluşturarak baza kütlesini dışarda bırakıyor.
Üçüncü boyutta topografik tipolojilere referanslı kaskatlı yapısal çözüm gerek manzara faydasını çoğaltıyor gerekse de dış mekân kullanım ve peyzaj yoğunluğunu artırıyor.

X. Hacim / Volume

Mevcut inşai alan sınır dahilinde emsal ve ilaveleri ile birlikte, kattan bağımsız inşaat hacmi yaklaşık 350.000 m3. Bu değerin 120.000 m3 kısmı yeraltı yapısı olarak düşünülürse kalan 230.000 m3 yeryüzü hacmi/volümü olarak hacimsel bir yoğunluk kıstasıdır.
Çalışma sürecinde projeye volümetrik de yaklaşarak kütle/form kararlarını almaya, hacmi sağlayarak hacmi parçalamaya çalıştık.

Önümüze gelen seçenekleri, tipolojik alışkanlıkları olumlu/olumsuz değerlendirmelerle eledik.

XI. Tasarruf, İşletme Avantajları

Konut, Ofis, Sport, Otel programlarına dair karşılama, kontrol noktaları en aza indirgenmeye çalışılarak senaryolaştırılmıştır. Bu güvenlik zafiyetleri ile personel ve dolayısıyla işletme giderlerinin minimize edilmesini sağlamaktadır.
Perakende mekân organizasyonu kapalı alan altında toplanmamış, sirkülasyonu şehir çarşısı kabulüyle kurgulanmıştır. Dolayısıyla ortak mahallerin işyerlerine sirayet eden iklimlendirme, elektrik ve benzeri sarfiyatlarının ortak kullanım paylarını proje en aza indirmeye gayret etmiştir. Kent içindeki projelerde zaman içerisinde atıl kalarak bir işletme yükü oluşturan muhtelif sosyal alanlar ve aktivite hacimleri gerek işletme yükünü hafifletme gerekse de kentin bu ihtiyaçları sağlayan donatılarını kullanmaya teşvik etmek gayesiyle sınırlı tutulmuştur.

XII. Peyzaj

Mimari kurguyu da etkisi altına alabilecek yoğun bir peyzaj kararı verilmiştir. Peyzaj ve altyapısı bir yalıtım öğesi, akustik eleman, alışkanlık, uğraş, yapısal bölücü eleman gibi maksatlarla tasarımda yer almaktadır.