Evka-3 Sosyal Merkez ve Aktarma İstasyonu

Bornova İlçesi’nin proje alanı ile kurduğu ilişki İstanbul Caddesi ile kesintiye uğramaktadır:

a. Güneyde- Araç ve yaya sirkülasyonu doğuya doğru İstanbul Caddesi’nin viyadükleştiği 61. Sokak aksından sağlanabilmektedir. Bu aks aynı zamanda yarışma alanını besleyen ve projeye etkin tek trafik aksı Cengizhan Caddesi’ni besler. Öneri projede bu ilişki kuvvetlendirilmeye çalışılmış, bir “kentsel artık” olan viyadük altı küçük ölçek ticaret/yeme-içme işlevleri ile donatılmış, Bornova ile “karşı” taraf arasında hemzemin bir artikülasyon kurulmaya gayret edilmiştir.

b. Kuzeyde- İzmir merkezden taşınan kentsel izleğin İstanbul Caddesi’nin batısını da içine alarak burada bulunan kısmi yeşil ve spor alanlarını yarışma alanı ile birbirine bağlamak gayesiyle gerek bisiklet gerekse de yaya sirkülasyonu tekrar ele alınmış ve mevcut üst geçit yok farz edilerek peyzaj içerisinde ilerleyen ve yükselen sonrasında yarışma alanına uzanan bir kot yolu oluşturulmuştur. a ve b ilişkileriyle bisiklet/yaya yarışma alanı merkezde kalmak üzere bir döngü (loop) oluşturmaktadır.

Yarışma alanının batısında yer alan ıslah edilmiş dere hattı ile İstanbul Caddesi arasında kalan yeşil alanlar kuzeye doğru tekrar ele alınmış ve diğer proje alanları ve etkileşim dahilindeki diğer açık alanlar/peyzaj ile bir bütün dâhilinde önerilmiştir.

Aktarma istasyonu: Taşıtların kullandığı Cengizhan Caddesi ile ilişkisi nedeniyle yarışma alanının güney-doğusuna yerleştirilmiştir. Transfer araçlarının giriş ve çıkışları ile metro bağlantısı, kapalı otopark girişi ve taksi, minibüs gibi ara transfer araçları da benzer şekilde Cengizhan Caddesi ile ilişkilenecek şekilde konuşlanmıştır. Sosyal Merkez ile transfer merkezleri ve arada oluşan yaya ağının taşıt trafiğinden ayrışması için sosyal merkez yarışma alanının batısına yerleşmiştir. Ticari birimler transfer/aktarma istasyonu arasında hem işlevsel hem de mekânsal bir artikülasyon oluşturur. Sosyal Merkez, aktarma merkezi, mevcut kentsel donatılar ve önerilenler akışkan bir bütün senaryo dahilinde ilişkilenmektedir. Küçük ölçek perakende/yeme içme mekanlarından oluşan ticari ağ kentsel sirkülasyon temelinde hem zemin, yatay akışkan ve pragmatik bir dağılım dâhilinde parçalı, sekansiyel ara açık mekanlara imkan tanıyan bir kompozisyon ile tanımlı bir kontur/bütün mekan algısından sakınmıştır. İklimsel ve yerleşik yöresel mekân geleneğinin izleri kollanmıştır.

Bir kültür yapısı gibi çalışması düşünülen sosyal merkez kendi içerisinde işlevlerini tamamlamış ve yatay/düşey akışkanlığını benzer şekilde tek bir yapı içerisinde kurgulamıştır. Sosyal merkezin çoklu nüfus edilebilir ve izlenebilir yapısı diğer taraftan görsel bir akışkanlığa açıktır. Strüktürel olarak da üç fazdan oluşan sosyal yapı hacimsel mekân ihtiyaçlarını tasarımsal kabuk tanımına indirgemeden rahat bırakmış ve hacimlerin işleve dönük ilişkilerinden oluşan kompozisyon bir atmosfer diyafram ile kapatılmıştır. İklimsel ve strüktürel etkenler ile diyafram ve hacim artakalan boşlukları dışarıda oluşturulan strüktür ile son kılıfı oluşturur. Diyafram taşıyıcı konstrüksiyonu ve gölgeleme elemanı olarak çalışan strüktür yapı katmanlaşarak ilavesi ile hafifletir.

Strüktürün yapısal aksları ve alt bölüntüleri aktarma istasyonunun taşıyıcı ve üst örtü konstrüksiyonuna sirayet eder. Sosyal merkezin kendine bağlı ortagonal geometrisi aktarma istasyonunda kentsel izlerine bağlı kalarak açı değiştirir ve oluşan geometrik çelişki metro ile diğer işlevlerin bu çelişik geometri dahilinde dinamik bir iz oluşturmasına yol verir. Aktarma istasyonu üst örtüsü kontrol edilmek ama kapatılmak istenmemiştir. Gölgeleme ve mekân oluşturması niyetiyle %50 geçirgen damalı bir örtü ile geçilmiştir. Sosyal merkez programı dâhilindeki salon yapının merkezinde yer bularak etrafında diğer fonksiyonlara, hacimsel yapı boşluklarına, sirkülasyona yer açar. Kütle kurgusu diyafram arkasından işlevlerini/mekanlarını okutmaktadır. Yapının içerden parçalı kurgusu masif etkiyi azalttığı gibi bir tür işlevsel brütal algı yaratmaktadır. Yapı içerisindeki yatay ve düşey sirkülasyonun kendini dışarıdan izlenebilir hali transfer merkezinin sahip olduğu taşıt ve yolcu hareketinin bu yapı içerisindeki akışkanlığı ile metaforik bir karşılık içerisindedir.

Çelik cephe kurgusu ile yapı kompozit strüktür olarak kurgulanmış ve yapı taşıyıcı strüktürünün algılanır olması istenmiştir.

Cephe hem diyaframın taşıyıcısı hem de yapı iklimlendirilmesine katkı sağlayacak şekilde örgütlenmiştir.

Çocuk ihtiyaç mekânı, bisiklet mutfağı, kulüpler, atölyeler vb. işlevler sistem bütününden ayrı olarak müstakil giriş-çıkışlar ile sistemden bağımsız işleyebilir.

Metro yapısı üstünün tanımsız alanı sosyal yapı, transfer/sosyal yapı arası birimler ile ilişkilenerek tüm yarışma alanını hem-zemin bir kentsel rekreasyon alanına çevirir. Bu alanın +47 kotu ile proje alanının kuzey sokak ve diğer projeler ile ilişkilenen +51 kotu gerek ticari artikülasyon içerisinden gerekse de sosyal yapının fuaye hacmi ile boydan boya ilişkilenmiş, kentsel bir yırtık ile birbirine bağlanmıştır. Bu kentsel koridorlar iki programın birbiri ile ilmiklemesine de katkı sağlar.